เครื่องวัดออกซิเจนในเลือดบ่งชี้สุขภาพเราได้อย่างไร
ในช่วงที่ผ่านมาทุกคนน่าจะได้ยินชื่อของเครื่องวัดออกซิเจน ที่มีคุณสมบัติสามารถใช้ระบุความรุนแรงในผู้ป่วยโรค COVID-19 ได้ จากการที่เครื่องทำหน้าที่ตรวจวัดระดับความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด
เหตุผลที่เครื่องวัดระดับออกซิเจนสามารถระบุความรุนแรงของโรคได้ เพราะโรค COVID-19 เกิดจากการที่เชื้อไวรัสเข้าไปทำลายปอด ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถหายใจได้ตามปกติจนทำให้ออกซิเจนในร่างกายไม่เพียงพอ ดังนั้นเมื่อทำการวัดแล้วแสดงผลเป็นระดับออกซิเจนในร่างกายออกมาในระดับที่ต่ำกว่าปกติจึงสามารถบ่งบอกได้ว่าบุคคลนั้นอาจมีความเสี่ยงเป็นโรค COVID-19 เพราะเป็นการแสดงถึงปอดที่มีภาวะผิดปกติ ไม่สามารถนำออกซิเจนเข้าสู่เลือดได้อย่างเต็มที่นั่นเอง แต่รู้หรือไม่ว่า ความจริงแล้วเครื่องวัดระดับออกซิเจนในเลือดยังถูกใช้ทางการแพทย์สำหรับการติดตามโรคต่าง ๆ อีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นโรคที่เกี่ยวกับหลอดลม โรคถุงลมโป่งพอง โรคหัวใจ โรคไต ภาวะน้ำท่วมปอด หรือแม้แต่การบ่งบอกภาวะโรคอ้วน
วันนี้เราจึงจะพาทุกคนมารู้จักกับเครื่องวัดออกซิเจนในทุกแง่มุมที่กว้างกว่าเดิม เพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพของตัวเราเอง
เครื่องวัดออกซิเจนในเลือดคืออะไร
เครื่องวัดออกซิเจนคือเครื่องที่สามารถวัดค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดและแสดงผลออกมาเป็นเปอร์เซนต์ (%) เพื่อบอกว่าร่างกายได้รับออกซิเจนเพียงพอหรือไม่ โดยมีระดับต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- ค่าออกซิเจน 95 % ขึ้นไป หมายถึง อยู่ในระดับปกติ
- ค่าออกซิเจน 90 – 94 % หมายถึง อยู่ในระดับที่อาจมีความผิดปกติ ควรเฝ้าระวังอาการ
- ค่าออกซิเจนต่ำกว่า 90 % หมายถึง ระดับออกซิเจนในร่างกายมีความผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์
ความอิ่มตัวของออกซิเจนนั้นสามารถวัดได้จากการที่ฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) ที่อยู่ในเส้นเลือด ทำหน้าที่ดักจับออกซิเจนและลำเลียงไปหล่อเลี้ยงอวัยวะส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย หากฮีโมโกลบินสามารถจับออกซิเจนได้ครบทุกหน่วย ก็แสดงว่าในร่างกายของเราจะได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ โดยแสดงเป็นค่าออกซิเจน 95 – 100%
ทำงานอย่างไร
เครื่องวัดระดับออกซิเจนทำงานโดยการปล่อยคลื่นแสงลงมายังปลายนิ้ว เพื่อวัดค่าของฮีโมโกลบิน 2 ชนิดที่อยู่ในเส้นเลือด ซึ่งเป็นฮีโมโกลบินที่มีความสามารถในการดูดกลื่นคลื่นแสง (Light Absorption) นั่นก็คือ ออกซีฮีโมโกลบิน (Oxyhemoglobin) ที่ทำหน้าที่จับออกซิเจน และดีออกซีฮีโมโกลบิน (Deoxyhemoglobin) ซึ่งเป็นฮีโมโกลบินที่ปล่อยออกซิเจนออกไป จากนั้นเครื่องจึงนำค่าที่ได้มาคำนวณเป็นค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด
มีประโยชน์อย่างไร
โดยปกติแล้วผู้ที่ป่วยเป็นโรคที่เกี่ยวกับปอดหรือระบบทางเดินหายใจ มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือมีภาวะโรคอ้วน มักจะมีค่าออกซิเจนที่ต่ำกว่าคนปกติ และโรคเหล่านี้บางครั้งอาจไม่แสดงอาการออกมาให้เราเห็น กว่าจะรู้ตัวก็ผู้ป่วยก็อาจอยู่ในขั้นรุนแรงในขั้นวิกฤต และอาจเสียชีวิตได้ ดังนั้นเครื่องวัดออกซิเจนในเลือดจึงสามารถช่วยระบุความผิดปกติเหล่านี้ และช่วยให้ผู้ป่วยเข้ารับการรักษาตัวได้อย่างทันท่วงที
นอกจากนี้ ผู้ป่วยบางรายที่มีโรคประจำตัวที่ต้องติดตามอาการอย่างใกล้ชิดตลอดเวลาอย่างโรคหัวใจ โรคไต และโรคถุงลมโป่งพอง ก็ยิ่งจำเป็นต้องใช้เครื่องวัดออกซิเจนในการติดตามค่าออกซิเจนอยู่อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้สามารถนำส่งถึงมือแพทย์ได้ในทันทีที่ค่าออกซิเจนลดต่ำลงจนผิดปกติ
เพราะโรคร้ายแรงส่วนมากมักไม่สามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่า หากผู้ป่วยมีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำเป็นเวลานานโดยที่ไม่รู้ตัว อาจส่งผลให้ออกซิเจนไม่สามารถหล่อเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ได้เพียงพอ ทำให้สุดท้ายแล้วอวัยวะทั่วร่างกายเสื่อมสภาพ ล้มเหลว สมองสั่งการช้า จนกลายเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตได้ในที่สุด ดังนั้นเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วจึงเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์สำคัญที่ควรมีไว้ติดบ้าน เพื่อเฝ้าระวังและป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายเหล่านี้
วิธีการใช้งานเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วเบื้องต้น
- สอดนิ้วมือเข้าไปในตัวเครื่องและกดสวิตช์ โดยต้องตรวจในขณะที่มืออยู่ในอุณหภูมิปกติหรืออุ่น เพราะมือที่เย็นจะทำให้ประสิทธิภาพต่ำลง
- ระหว่างตรวจให้หายใจเข้าและออกอย่างช้า ๆ และวางมือให้นิ่งที่สุด จนกว่าเครื่องจะแสดงผล
- สลับนิ้วที่ใช้ตรวจ เพื่อผลลัพธ์ที่แม่นยำมากขึ้น
ข้อควรระวัง: ควรตรวจด้วยนิ้วมือที่ไม่ได้ทาเล็บ เพราะสีทาเล็บอาจทำให้การอ่านค่าผิดเพี้ยน
การเลือกซื้อเครื่องวัดออกซิเจนฉบับบุคคลทั่วไป
ถึงแม้ว่าในปัจจุบันจะสามารถหาซื้อเครื่องวัดระดับออกซิเจนได้ง่ายมากขึ้น แต่ก่อนตัดสินใจซื้อก็ควรคำนึงถึงปัจจัยสำคัญดังต่อไปนี้
- ต้องเป็นยี่ห้อที่ผ่านการรับรองมาตรฐานคุณภาพทางการแพทย์
- ต้องมีความแม่นยำสูง
- มีหน้าจอแสดงผลที่ชัดเจน ง่ายต่อการอ่านค่า
- ต้องมีคู่มือแนะนำการใช้งานอย่างถูกต้อง
ผู้ที่สนใจยังสามารถเลือกซื้อเครื่องวัดออกซิเจนที่ได้รับมาตรฐานทางการแพทย์ได้ที่ Alcotec เราคือบริษัทที่ได้รับใบอนุญาตในการนำเข้าและจัดจำหน่ายเครื่องมือแพทย์อย่างถูกต้อง จึงมั่นใจได้ว่าสินค้าทุกชิ้นมีคุณภาพ ปลอดภัย และมีความแม่นยำอย่างแน่นอน
ติดต่อสั่งซื้อได้ที่ เบอร์โทรศัพท์: 02-862-0254, 02-862-0959
E-Mail: customersupport@alco-tec.co.th
ที่มา:
- โรงพยาบาลลานนา. เครื่องวัดออกซิเจนในเลือด. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2564 จาก lanna-hospital.com
- ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา. เครื่องวัดออกซิเจนกับโควิด 19. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2564 จาก https://sciplanet.org/content/8225
- กรุงเทพธุรกิจ. เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว ใช้งานอย่างไร แบบไหนตรวจแม่นยำ. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2564 จาก https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/952914